ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΕΣ ΩΡΕΣ : 3. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Τετάρτη 24 Μαΐου 2023

3. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Ας ρίξουμε μια ματιά πρώτα στο αντίστοιχο κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου

Η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου

https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/9315

Τα πρώτα χρόνια:
Ο Αλέξανδρος: α) έγινε βασιλιάς σε ηλικία 20 ετών
β) είχε λάβει ελληνική παιδεία (διάβαζε Όμηρο, Ηρόδοτο, Πίνδαρο, Θουκυδίδη)
γ) είχε στόχο να πραγματώσει το όνειρο του πατέρα του και να συντρίψει την περσική δύναμη.

Ποιες ήταν οι πρώτες ενέργειες του Αλεξάνδρου, μόλις ανέλαβε την εξουσία;
Μόλις καταλαμβάνει το θρόνο της Μακεδονίας ο Αλέξανδρος, συγκαλεί ξανά το Συνέδριο της Κορίνθου. Ονομάζεται από αυτό «στρατηγός αυτοκράτορας» (στρατηγός με απόλυτη εξουσία) των Ελλήνων. Κατόπιν τακτοποιεί με ταχύτητα τις πολιτικές εκκρεμότητες στην Ελλάδα και απερίσπαστος αρχίζει να προετοιμάζει την εκστρατεία εναντίον της Περσίας.

Γιατί ο Αλέξανδρος επιτάχυνε (βιάστηκε να κάνει) την εκστρατεία κατά των Περσών;

Από το 336 π.Χ. βασιλιάς της Περσίας ήταν ο Δαρείος ο Γ’ ο Κοδομανός, ικανός ηγέτης, ο οποίος προσπαθεί να αναδιοργανώσει το περσικό κράτος. Ο Αλέξανδρος, γνωρίζοντας τις δυσχέρειες του Δαρείου, επιταχύνει την εκστρατεία.

Πού δόθηκαν οι βασικές μάχες και ποια ήταν η πορεία του Αλεξάνδρου;

Α) Ξεκινά από την Πέλλα το 334 π.Χ. με μία μέτρια στρατιωτική δύναμη που δεν ξεπερνούσε τους 40.000 άνδρες. Διαβαίνει τον Ελλήσποντο και αντιμετωπίζει σε πρώτη φάση τους Πέρσες στον Γρανικό ποταμό (334 π.Χ.). Οι Πέρσες ηττώνται και ο Αλέξανδρος γίνεται κύριος της Μικράς Ασίας.

Β) Η δεύτερη σύγκρουση ανάμεσα στο στρατό του Αλέξανδρου και τους Πέρσες πραγματοποιείται στην πεδιάδα της Ισσού (333 π.Χ.). Οι Έλληνες νικούν και πάλι. Οι Πέρσες με τον ηττημένο Δαρείο υποχωρούν στα ενδότερα του κράτους τους και ο Αλέξανδρος, αφού καταλαμβάνει τη Φοινίκη, εισβάλλει στην Αίγυπτο. Εκεί ιδρύει την πρώτη από τις πόλεις, στις οποίες θα δώσει το όνομά του, την Αλεξάνδρεια. Η πόλη αυτή θα εξελιχθεί στο σπουδαιότερο οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο της Μεσογείου.

Γ) Το 331 π.Χ. ο Αλέξανδρος, ξεκινώντας από την Αίγυπτο, προχωρεί ανατολικά, προς το κέντρο του περσικού κράτους. Στα Γαυγάμηλα της Μηδείας, σε μία από τις σφοδρότερες συγκρούσεις της αρχαιότητας, ο περσικός στρατός συντρίβεται. Ουσιαστικά το περσικό κράτος έχει διαλυθεί, ο Δαρείος δολοφονείται και ο Αλέξανδρος, χωρίς αντίσταση, καταλαμβάνει όλες τις μεγάλες περσικές πόλεις, τη Βαβυλώνα, τα Σούσα, την Περσέπολη και τα Εκβάτανα.

Δ) Μετά τη δολοφονία του Δαρείου ο Αλέξανδρος προβάλλεται ως ο νόμιμος διάδοχος του Πέρση βασιλιά και συνεχίζει την εκστρατεία του προς τα ανατολικά. Μετά από σκληρούς αγώνες με τους τοπικούς ηγεμόνες και τους τοπικούς πληθυσμούς των ανατολικών επαρχιών του περσικού κράτους (Αρεία, Βακτρία, Δραγγιανή), οι Μακεδόνες κατορθώνουν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους σε ολόκληρη την αχανή έκταση της περσικής αυτοκρατορίας

Ε) Το 326 π.Χ. ο μακεδονικός στρατός κατευθύνεται προς τον Ινδό ποταμό. Όνειρο του Αλέξανδρου ήταν να φθάσει στο ανατολικότερο σύνορο της οικουμένης, που πίστευαν ότι βρίσκεται στην Ινδία. Την τελευταία μεγάλη μάχη την έδωσε στον Yδάσπη, παραπόταμο του Ινδού ποταμού, αντιμέτωπος με τον Ινδό βασιλιά Πώρο (326 π.Χ.), τον οποίο και νίκησε.

Στ) Από τον Yδάσπη προχωρεί ανατολικότερα, προς τον άλλο παραπόταμο του Ινδού, τον Ύφαση. Επιθυμεί να φθάσει στον Γάγγη. Όμως ο στρατός του εξαντλημένος από τους συνεχείς πολέμους και τις κακουχίες αρνείται να τον ακολουθήσει. Ο Αλέξανδρος αναγκάζεται να επιστρέψει στα Σούσα (324 π.Χ.). Τον επόμενο χρόνο (323 π.Χ.) πεθαίνει στη Βαβυλώνα.

Τι παρέλαβε από τον Φίλιππο και τι παρέδωσε στους διαδόχους του ο Αλέξανδρος;

Στην κληρονομιά του πατέρα του, τη Μακεδονία και το «Κοινόν των Ελλήνων», δηλαδή τις ενωμένες υπό την εξουσία του ελληνικές πόλεις –κράτη, ο Αλέξανδρος προσθέτει μια ολόκληρη αχανή αυτοκρατορία. Η ελληνική παρουσία κυριαρχεί σ’ έναν ολόκληρο κόσμο. Ο Αλέξανδρος πέρα από ιστορία, σύνορα και λαούς, μυθοποιείται.