ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Β

Β ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1Η ΣΚΗΝΗ

https://www.youtube.com/watch?v=2IlCxBuDd3g

Από την αναγνώριση στο σχέδιο απόδρασης
«Οὐδείς ποτ’ ηὐτύχησεν ἔκδικος γεγὼς, ἐν τῷ δικαίῳ δ’ ἐλπίδες σωτηρίας»
(στ. 1030-1031, μτφρ. στ. 1138-1139)­

https://lappeio.blogspot.com/2012/12/1-576-658.html
 

Ευριπίδη Ελένη, Επιπάροδος - Β΄ επεισόδιο, 1η σκηνή, στ. 576-658 from Χρήστος Τσατσούρης

Μενέλαος και Ελένη (φωτογραφία από την παράσταση 1982) [πηγή: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας]

http://www.slideshare.net/katerina60/ss-9234557
ΠΛΟΚΗ

• Η αναγνώριση των δύο συζύγων
• Η αναζήτηση της σωτηρίας
• Το δίλημμα και η απόφαση της Θεονόης
• Το σχέδιο απόδρασης

ΘΕΜΑΤΑ

• Είναι– Φαίνεσθαι
• Το απροσδόκητο
• Θεοί – Τύχη – Άνθρωπος
• Η δικαιοσύνη και η ευσέβεια
• Ο δόλος ως μέσο σωτηρίας

Η σκηνή της αναγνώρισης.

Τυπικά σημεία της αναγνώρισης είναι:

• Τα προ της αναγνώρισης: Στην 1^η σκηνή υπάρχει επιβράδυνση, καθώς περιπλέκεται η αναγνώριση εξαιτίας της προσκόλλησης των ηρώων στο φαίνεσθαι. 

  Η αναγνώριση τελικά γίνεται στη 2^η σκηνή.

 H αναγνώριση: έκφραση συναισθημάτων (ηρώων, Χορού, Αγγελιαφόρου, θεατών)

Ορισμός αναγνώρισης: Οι ήρωες περνούν από την άγνοια στη γνώση, οπότε αίρεται και η αντίθεση ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι. Οι ήρωες υπάρχουν πια με την πραγματική τους ταυτότητα (είναι=φαίνεσθαι). 

• Κίνηση προς τα πίσω, προς το παρελθόν (3^η σκηνή): Παρακολουθούμε πώς κάθε ήρωας στέκεται απέναντι στο παρελθόν και πώς ο ποιητής αποφεύγει τις άσκοπες επαναλήψεις (ας εμβαθύνουμε, σελ.65)

• Κίνηση προς τα μπρος,προς το μέλλον: η αναζήτηση της κίνησης προς τα εμπρός, προς το αβέβαιο μέλλον, θα οδηγήσει στο σχέδιο απόδρασης. Η τραγωδία δεν τελειώνει με την αναγνώριση των δύο συζύγων, αλλά με τη σωτηρία τους. Άρα, έχουμε συνέχεια.

Το ήθος της Ελένης

Οι ψυχολογικές μεταπτώσεις και οι διακυμάνσεις των συναισθημάτων της ηρωίδας:
χαρά και έκπληξη (που ζει ο Μ)

φόβος (μήπως ο κουρελής άνδρας θα της στήσει παγίδα)

αναγνώριση του Μ. από την Ελένη : χαρά, συγκίνηση

απογοήτευση (που δεν την αναγνωρίζει ο Μ)

Πρώτη αναγνώριση του Μενέλαου από την Ελένη
ομοιότητα του ανθρώπου με τον Μ
ομολογία του Μ. ότι /είναι ο Μ
πληροφορία της μάντισσας Θεονόης

Το ήθος του Μενέλαου 

Η στάση του Μενέλαου απέναντι στην Ελένη είναι διστακτική έως απορριπτική:
Δεν την αναγνωρίζει και δεν την πιστεύει Þ τραγική ειρωνεία
Αιτίες:
Έχει ήδη περάσει πολλές ταλαιπωρίες και βάσανα. (πόλεμος, περιπλάνηση)
Δυσκολεύεται να πιστέψει πως αυτό που ως τώρα νόμιζε ως πραγματικότητα (δηλαδή η παρουσία της άλλης Ελένης, του ‘ειδώλου’ δίπλα του) ήταν μια απάτη. 

Διακύμανση συναισθημάτων των ηρώων 

ΣΥΝΑΙ ΣΘΗΜΑΤΑ ΕΛΕΝΗΣ	Ως στ.601 Ειδήσεις Θεονόης	Στ. 602-616 Η Ελένη δεν αναγνωρίζει το Μενέλαο	Στ.617-628 Η Ελένη αναγνωρίζει το Μενέλαο	Στ. 629-653 Ο Μενέλαος αρνείται να δεχθεί ως σύζυγό του την Ελένη	656-658  Ο Μενέλαος αποφασίζει να φύγει	690-κ.εξ. Ο Μενέλαος αναγνωρίζει την Ελένη
χαρά
έκπληξη
φόβος
απόγνωση