ΕΝΟΤΗΤΑ 8η

Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς

 

Με τον λόγο του Κατὰ Λεωκράτους ο Λυκούργος (περ. 390-324 π.Χ.), Αθηναίος πολιτικός και ρήτορας, ζήτησε από το δικαστήριο της Ηλιαίας την καταδίκη του συμπολίτη του Λεωκράτη. Αυτός εγκατέλειψε την Αθήνα λίγο πριν από τη μάχη της Χαιρώνειας, επειδή φοβήθηκε ότι η πόλη θα έπεφτε στα χέρια των Μακεδόνων, και κατέφυγε στη Ρόδο, όπου διέδωσε ότι η πόλη είχε ήδη καταληφθεί. Στον λόγο του ο ρήτορας επισημαίνει το χρέος των πολιτών προς το θείο, την πατρίδα, τους νόμους και τους γονείς. Στο απόσπασμα τονίζεται η σημασία του σεβασμού προς τους γονείς.

Λέγεται γοῦν ἐν Σικελίᾳ (εἰ γὰρ καὶ μυθωδέστερόν ἐστιν, ἀλλ’ ἁρμόσει καὶ νῦν ἅπασι τοῖς νεωτέροις ἀκοῦσαι) ἐκ τῆς Αἴτνης ῥύακα πυρὸς γενέσθαι· τοῦτον δὲ ῥεῖν φασιν ἐπί τε τὴν ἄλλην χώραν, καὶ δὴ καὶ πρὸς πόλιν τινὰ τῶν ἐκεῖ κατοικουμένων. Τοὺς μὲν οὖν ἄλλους ὁρμῆσαι πρὸς φυγήν, τὴν αὑτῶν σωτηρίαν ζητοῦντας, ἕνα δέ τινα τῶν νεωτέρων, ὁρῶντα τὸν πατέρα πρεσβύτερον ὄντα καὶ οὐχὶ δυνάμενον ἀποχωρεῖν, ἀλλὰ ἐγκαταλαμβανόμενον ὑπὸ τοῦ πυρός, ἀράμενον φέρειν. Φορτίου δ’ οἶμαι προσγενομένου καὶ αὐτὸς ἐγκατελήφθη. Ὅθεν δὴ καὶ ἄξιον θεωρῆσαι τὸ θεῖον, ὅτι τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει. Λέγεται γὰρ κύκλῳ τὸν τόπον ἐκεῖνον περιρρυῆναι τὸ πῦρ καὶ σωθῆναι τούτους μόνους, ἀφ’ ὧν καὶ τὸ χωρίον ἔτι καὶ νῦν προσαγορεύεσθαι τῶν εὐσεβῶν χῶρον· τοὺς δὲ ταχεῖαν τὴν ἀποχώρησιν ποιησαμένους καὶ τοὺς ἑαυτῶν γονέας ἐγκαταλιπόντας ἅπαντας ἀπολέσθαι.

Λυκοῦργος, Κατὰ Λεωκράτους 95-96

Άλλο ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γεροντότερους της οικογένειας: Ο Ακάμας και ο Δημοφών οδηγούν τη γιαγιά τους Αίθρα μετά την πτώση της Τροίας (αττικός ερυθρόμορφος κρατήρας, 500 π.Χ., Βρετανικό Μουσείο Λονδίνου).

Μετάφραση

Λέγεται λοιπόν ότι στη Σικελία (αν και είναι πιο πολύ μύθος, αλλά θα είναι ταιριαστό να τον ακούσετε τώρα και όλοι εσείς οι νεότεροι) από την Αίτνα έβγαινε ρεύμα λάβας  και λένε ότι αυτό έρεε και προς την υπόλοιπη περιοχή και μάλιστα προς κάποια πόλη από τις εκεί κατοικημένες. Λέγεται λοιπόν ότι οι άλλοι όρμησαν να φύγουν, αναζητώντας τη σωτηρία τους, ένας όμως από τους νεότερους, επειδή έβλεπε ότι ο πατέρας του ήταν ηλικιωμένος και δεν μπορούσε να φύγει, αλλά ότι μένει παγιδευμένος, αφού τον σήκωσε στους ώμους του τον μετέφερε. Νομίζω όμως ότι επειδή φορτώθηκε πολύ και ο ίδιος παγιδεύτηκε. Από αυτό λοιπόν και αξίζει να προσέξουμε τη θεία δύναμη, ότι ευνοεί τους καλούς ανθρώπους. Λέγεται δηλαδή ότι η φωτιά κυλούσε κυκλικά στο μέρος εκείνο και ότι σώθηκαν μόνο αυτοί, από τους οποίους και η περιοχή ακόμα και τώρα ονομάζεται τόπος των ευσεβών  λέγεται δε ότι αυτοί που έφυγαν γρήγορα και εγκατέλειψαν τους γονείς τους χάθηκαν όλοι ανεξαιρέτως.

Ερωτήσεις κατανόησης

1.  Ποιος ο τόπος της ιστορίας; 
2.   Γιατί έφευγαν οι κάτοικοι από την πόλη τους;
3. Γιατί δεν έφευγε και ο νέος μαζί τους;
4. Για ποιο λόγο τον βοήθησαν οι θεοί; 
5. Με ποιο τρόπο έσωσαν αυτόν και τον πατέρα του;
6. Τι έπαθαν όσοι εγκατέλειψαν τους γονείς τους;