Η ΠΡΕΣΒΕΊΑ ΣΤΟΝ ΑΧΙΛΛΕΑ
Η πρεσβεία προς τον Αχιλλέα,
λεπτομέρεια από ερυθρόμορφο αττικό σκύφο (480-470 π.Χ.).
Από αριστερά προς τα δεξιά εικονίζονται ο Ερμής, κρατώντας το κηρύκειο,
ο Φοίνικας και ο Οδυσσέας. Μουσείο Λούβρου.
Τα πρόσωπα της πρεσβείας 
Οδυσσέας είναι ένας ήρωας που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και διαθέτει μεγάλη επιρροή στο στρατόπεδο των Αχαιών. Αυτός όπως και ο Νέστορας παίζουν συχνά το ρόλο του σοφού συμβούλου. Είναι ικανότατος στο λόγο και την πειθώ και αυτή του η ικανότητα είναι απολύτως απαραίτητη για να μεταπείσει έναν θυμωμένο και πληγωμένο στην υπερηφάνειά του ήρωα, όπως είναι ο Αχιλλέας. Ο Φοίνικας, είναι ένας από τους Μυρμιδόνες. Στον πόλεμο παρουσιάζεται ως ηνίοχος, είναι πιο ηλικιωμένος, γνωρίζει τον Αχιλλέα από την παιδική του ηλικία και λειτουργεί ως "πατρική φιγούρα". Ο Αχιλλέας φαίνεται να τον αγαπά και να τον εμπιστεύεται και εκείνος άλλοτε μεσολαβεί για χάρη του άλλοτε τον συνοδεύει σε σημαντικές στιγμές του. Στην ίδια ραψωδία, Ι 434 και εξής, τον βλέπουμε να απευθύνεται στον Αχιλλέα με δάκρυα στα μάτια, απόδειξη της στενής σχέσης του μαζί του.
Ο Αίαντας είναι ένας από τους γενναιότερους πολεμιστές, έχει διακριθεί με αριστεία στη μάχη και έχει φιλικές σχέσεις με τον Αχιλλέα. Eπανειλημένες απεικονίσεις των δύο ηρώων τους δείχνουν να παίζουν κατά την ανάπαυλα από τις μάχες.
Ο Λόγος του Οδυσσέα
Δομή του προτρεπτικού παρακλητικού λόγου του Οδ.
Πρόλογος: στ. 225 – 231
• Αν δεν μπει στη μάχη ο Αχιλλέας οι Αχαιοί χάνονται
Κύριο μέρος - επιχειρηματολογία: 232 – 300
• Ο Δίας ενθαρρύνει τους Τρώες με καλούς οιωνούς ( στ. 236)
• Ο Έκτορας έχει καταληφθεί από μανία πολεμική, θα κάψει τα πλοία και θα σκοτώσει τους Αχαιούς (στ. 237 -243)
• Υπογραμμίζει ότι θα είναι αργά αν δεν σπεύσει τώρα ο Αχιλλέας να βοηθήσει (στ. 250)
• Επικαλείται τις συμβουλές του Πηλέα, να είναι μετριοπαθής στο θυμό του ( στ. 256)
• Απαριθμεί τα πολλά και εξαίρετα δώρα που θα δώσει ο Αγαμέμνονας (στ. 261 -299)
Ορισμένα δίνονται άμεσα και είναι υλικά, ενώ άλλα θα δοθούν στο μέλλον. Επίσης, σημαντικά είναι τα ηθικά δώρα δηλ. η δόξα και η τιμή για τον ήρωα.
Επίλογος: 300 – 306
• Ο Οδυσσέας παροτρύνει τον Αχιλλέας να σπλαχνιστεί τουλάχιστον τους Αχαιούς.
Τα επιχειρήματα του Οδ. Είναι ισχυρά, γιατί ο Αχιλλέας έχει δύσκολο χαρακτήρα. Γνωρίζει τους κανόνες της ρητορικής τέχνης, γι αυτό τα επιχειρήματά του έχουν στόχο ψυχολογικό και ηθικό, να νιώσει τύψεις ο Αχιλλέας. Ξέρει ότι ο ήρωας μας είναι ευαίσθητος σε θέματα τιμής, είναι ευέξαπτος, παρορμητικός, φιλόδοξος και πληγωμένος βαθιά.
Αφήνει στο τέλος τη δόξα και τη τιμή γιατί γνωρίζει τον ηρωικό κώδικα αξιών, πρότυπο του οποίου είναι ο Αχιλλέας.
Να απαριθμήσετε τα δώρα που υπόσχεται ο Αγαμέμνονας μετά την άλωση της Τροίας και μετά την επιστροφή στην πατρίδα.
Συμβουλές πατέρα προς το γιο
Τα λόγια του Πηλέα εκφράζουν τις απόψεις της ομηρικής εποχής σχετικά με τα όρια των ανθρωπίνων δυνατοτήτων. Μπορεί η νίκη να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη θέληση και τη βοήθεια των θεών, αλλά η αξία της πραότητας και της αυτοκυριαρχίας που εξαρτώνται από τον άνθρωπο είναι πολύ μεγάλη.
Ο Αντίλογος του Αχιλλέα
Πρόλογος: στ. 308 – 315
Δήλωση ότι θα μιλήσει καθαρά και απερίφραστα.
Κύριο μέρος - επιχειρηματολογία: 316 – 426
Αιτία της στάσης του είναι οι αδικίες του Αγαμέμνονα
• Δεν έχει ενδιαφέρον να πολεμάει κανείς και να μην αναγνωρίζεται η αξία του. Η μοίρα του θα να του είναι κοινή. (στ. 316 - 322)
Ο Αχ. συσχετίζει την προσφορά ενός γενναίου πολεμιστή με την ηθική κυρίως αμοιβή του, την τιμή, και συμπεραίνει ότι δεν αξίζει κανείς να πολεμάει γιατί δειλός και γενναίος αμείβονται το ίδιο και η μοίρα του θανάτου είναι κοινή και για τους δύο. Επομένως κάνει λόγο για αχαριστία σχετικά με τη προσφορά του στο πόλεμο και αδικία σε βάρος του για τη μοιρασιά των λαφύρων.
• Ο πόλεμος αυτός γίνεται για τον Αγαμεμν. και την Ελένη ενώ αυτόν του έχουν αφαιρέσει τη Βρισηίδα – Ο Αγαμεμν. δεν μπορεί πια να του ζητάει τίποτε. (στ. 337 – 347)
• Η αδυναμία του Αγαμεμν. να αντιμετωπίσουν τον Έκτορα. Ας προστατέψει τον Αγαμ. Το τείχος που έχτισε. (στ. 348 – 355)
• Απόφαση και δήλωση του για επιστροφή στη Φθία. (στ. 356 – 368)
• Μιλάει με απέχθεια για τον Αγαμ. Και συνιστά στους άλλους ηγέτες των Αχαιών να γίνουν πιο προσεκτικοί απέναντί του (στ. 369 – 377)
• Απόρριψη των δώρων και αιτιολόγηση της .Τα δώρα του Αγαμ. Είναι μισητά και ούτε την κόρη του θέλει. Αυτά δεν ξεπληρώνουν την προσβολή (στ. 378 – 409)
Το να σκοτώσει τον Έκτορα και να κυριεύσει την Τροία είναι μεγάλη δόξα αλλά αυτή θα την πληρώσει σύμφωνα με ένα χρησμό. Προτροπή για αναχώρηση όλων των Αχαιών. (στ. 410 – 420)
Επίλογος : στ. 421 – 429
Επαναλαμβάνει τη δήλωσή του ότι εμμένει στη θέση του και την οργή του. Πρόταση για φιλοξενία του Φοίνικα.
Στιχ. 386-387:Υπάρχει μια μικρή ελπίδα υποχώρησης (να το εξηγήσετε) Στη συνέχεια της συζήτησης με το Φοίνικα και τον Αίαντα ο Αχιλ. θα φανεί πιο υποχωρητικός, Αργότερα θα δηλώσει ότι θα μπει στη μάχη όταν ο Έκτορας φτάσει μέχρι τα καράβια των Αχαιών. Ο Αχιλλέας θέλει την ολοκληρωτική ταπείνωση του Αγαμέμνονα.
Αξίες που προβάλλονται στο λόγο του Αχιλλέα
1. Η ειλικρίνεια ( στ. 309 313 )
Δηλώνει καθαρά και ξάστερα τις σκέψεις του.
2. Η αναγνώριση ευγνωμοσύνη ( 316 κ.ε )
Η αγνωμοσύνη του Αγ . και των Αχαιών
3. Η τιμή , Το φιλότιμο ( 335-336, 387 )
Ο Αγ. Του αφαίρεσε το βραβείο του και τον ατίμασε .Φιλότιμο = η ιδιαίτερη ευαισθησία ως προς τη προσωπική τιμή και αξιοπρέπεια.
4. αλτρουισμός –αυτοθυσία (322-326)
5. Η αγάπη για τη γυναίκα σύντροφο.(338 -349)
Αγαπούσε τη Βρισηίδα , ξεχωριστή θέση που είχε η γυναίκα ανάμεσα στα αγαθά που είχε ο άνδρας.
6. Η δικαιοσύνη
Αγανάκτηση και πικρία για την άδικη συμπεριφορά του Αγ. (319,321-322,367-368, 375,387)
7. ειρηνική ζωή (401-409, 414-415)
Το ιδανικό της ειρηνικής ζωής.
Ο Αχιλλέας στο λόγο του προβάλλει την αξία της ειρηνικής ζωής και την τοποθετεί πάνω από τον ένδοξο θάνατο. Αυτό παραξενεύει τον αναγνώστη/ακροατή γιατί ο Αχιλλέας είναι εκπρόσωπος του ηρωικού ιδανικού ως ήρωας. Αυτό δείχνει την πικρία και την απογοήτευση του και γίνεται από πείσμα και για εκδίκηση.
Ψυχικές καταστάσεις του Αχιλλέα
Πικρία 313 -343, 367 – 368, 386 -387.Οργή 335 -347, 369-377,378 -397
Περιφρόνηση 350 – 51, 369 -373
Ειρωνεία 348 -349, 391 -92, 417 – 419
Απαισιοδοξία 316 – 320, 408 -409
Ηθογράφηση του Αχιλλέα
Ευθύς και ειλικρινής (309 -310) Θα μιλήσει ίσα και καθαρά.
Συνεπής και πεισματάρης εμμένει στην αρχική του απόφαση ,δεν μεταπείθεται από τον Οδυσσέα.
Πιστός σε ηθικές αρχές και αξίες (ειλικρίνεια δικαιοσύνη κ.λ.π.)
Αξιοπρεπής και περήφανος δε δέχεται τα δώρα του Αγ.
Είρωνας (346, 391 -92)
Εκδικητικός η προσβλητική απόρριψη της προσφοράς του Αγ είναι μια μορφή εκδίκησης.
Αλαζόνας προβάλει την αξία του (322, 351 -355)
Φιλόξενος, στοχαστικός διατυπώνει την άποψή του για την αξία της ζωής (408 -409)
Ευσεβής (357)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου