12η ενότητα Τα φαινόμενα απατούν

Το κείμενο

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος δεινός εκκλησιαστικός ρήτορας, έδωσε με τον βίο του ένα χειροπιαστό παράδειγμα αφοσίωσης στον συνάνθρωπο και έμπρακτης εφαρμογής των κηρυγμάτων του Χριστού. Στους πολυάριθμους και μακροσκελείς λόγους του στηλιτεύει την υποκρισία που κυριαρχούσε στην εποχή του και τονίζει την ανάγκη να απoμακρυνθούν οι πιστοί από τα εφήμερα «αγαθά» και να θεμελιώσουν τη ζωή τους σε ουσιαστικές αξίες. Προσπαθεί με το λόγο του να πείσει τους ανθρώπους να μην ενδιαφέρονται για τα υλικά αγαθά αλλά για την ψυχή τους.

Σύμφωνα με το Χρυσόστομο, τα πλούτη αποτελούν αρρώστια αγιάτρευτη της ψυχής.

Ἔστωσαν δύο ἁμαρτωλοί, ὁ μὲν κολαζόμενος, ὁ δὲ μὴ κολαζόμενος. Μὴ λέγε, μακάριος οὗτος, ὅτι πλουτεῖ, ὀρφανοὺς ἀποδύει, χήρας βιάζεται. Καίτοι οὐ νοσεῖ, ἀλλ’ ἁρπάζων εὐδοκιμεῖ, τιμῆς μεγάλης ἀπολαύει καὶ δυναστείας, οὐδὲν τῶν ἀνθρωπίνων κακῶν ὑπομένει· ἀλλὰ τοῦτον μάλιστα θρήνει, ὅτι καὶ νοσεῖ, καὶ οὐ θεραπεύεται. Ἐὰν ἴδῃς τινὰ ὑδέρῳ κατεχόμενον, καὶ μὴ τρέχοντα πρὸς τὸν ἰατρόν, ἀλλὰ τράπεζαν ἔχοντα Συβαριτικήν, μεθύοντα καὶ ἐπιτείνοντα τὴν νόσον, μακαρίζεις τοῦτον, ἢ ταλανίζεις; Ἐὰν δὲ ἕτερον ἴδῃς ὑδέρῳ κατεχόμενον, ἰατρικῶν ἀπολαύοντα χειρῶν, λιμῷ ἑαυτὸν ἐκδιδόντα, φαρμάκοις προσκαρτεροῦντα πικροῖς, οὐχὶ τοῦτον πολὺ μᾶλλον ἐκείνου μακαρίζεις; Ὡμολόγηται· ὁ μὲν γὰρ νοσεῖ, καὶ οὐ θεραπεύεται· ὁ δὲ νοσεῖ, καὶ ἀπολαύει ἰατρείας. Ἐπίπονος μὲν ἡ ἰατρεία, ἀλλ' ὠφέλιμον αὐτῆς τὸ τέλος. Οὕτως ἐστὶ καὶ ἐν τῷ παρόντι βίῳ.

Ἰωάννης Χρυσόστομος, Περὶ Λαζάρου, ΡG 48.1030-1031 (διασκευή)

Μετάφραση

   Ας υποθέσουμε ότι υπάρχουν δύο αμαρτωλοί, ο ένας είναι αυτός που τιμωρείται και ο άλλος αυτός που δε τιμωρείται.  Να μη λες ότι αυτός είναι ευτυχισμένος (ο μη κολαζόμενος) γιατί έχει πλούτη, γδύνει ορφανά, χρησιμοποιεί βία σε χήρες. Και πράγματι δεν είναι άρρωστος, αλλά αρπάζοντας προοδεύει, και απολαμβάνει μεγάλη τιμή και εξουσία και δεν υποφέρει από καμιά ανθρώπινη δυστυχία   αλλά αυτόν πάρα πολύ να τον θρηνείς, γιατί και άρρωστος είναι και δε θεραπεύεται. Αν δεις κάποιον που πάσχει από υδρωπικία να μην τρέχει στον γιατρό ,αλλά να κάθεται σε βαρυφορτωμένο  με εδέσματα τραπέζι ,να μεθάει και να επιδεινώνει την αρρώστια, αυτόν τον καλοτυχίζεις ή τον θεωρείς δυστυχισμένο; Αν όμως δεις  έναν άλλον που πάσχει από υδρωπικία να απολαμβάνει ιατρικής φροντίδας, να παραδίδεται στην πείνα, να παίρνει με υπομονή πικρά  φάρμακα, αυτόν δεν τον θεωρείς πολύ πιο ευτυχισμένο από εκείνον;  Είναι κοινά παραδεκτό  γιατί ο ένας είναι άρρωστος και δε θεραπεύεται ενώ ο άλλος είναι άρρωστος και απολαμβάνει θεραπείας . Η θεραπεία είναι επίπονη, αλλά ο σκοπός της ωφέλιμος. Έτσι συμβαίνει και στην παρούσα ζωή.