Το να δημιουργείς είναι να σκέφτεσαι πιο έντονα. Ρεβερντί Π.

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

2η Ενότητα: ΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ


Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

 Εμπλουτισμένο βιβλίο

 

Εγώ και εμείς - Οικογένεια (βίντεο, 11:30min) [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]

https://edutv.minedu.gov.gr/index.php/koiagogi-2/oikogeneia

 

  • Αφού κρατήσετε σημειώσεις από το βίντεο που παρακολουθήσατε, αναφερθείτε στη προσφορά της οικογένειας.
  • Αφού δημιουργήσετε ζευγάρια να υποδυθείτε τους ακόλουθους ρόλους: το ρόλο του γονιού και  το ρόλο του παιδιού. Θα προετοιμάσετε ένα διάλογο πέντε λεπτών ανάμεσα στο γονιό και  στο παιδί που θα έχει ως θέμα τη σύγκρουση γονιού και παιδιού για ένα θέμα που θα επιλέξετε εσείς. Ο διάλογος θα παρουσιαστεί στους συμμαθητές σας. 

Κείμενο 4: Παιδικό χωριό SOS

https://sos-villages.gr/

 
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΥΡΟΣ
 
Γονείς: Όταν τα πράγματα... δεν πάνε καλά [πηγή: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο]

 

Κείμενο 3 [Αχ αυτοί οι γονείς μας!]

 https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1608245416169569&set=gm.980099292057317&type=3
Μαμάδες - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Κέντρο Διαπολιτισμικής Αγωγής from ilias il








Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C109/67/540,1953/

Κείμενο 2 [Η μητέρα συχνά εργάζεται]

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ – Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες έχουν εισέλθει στην αγορά εργασίας ενώ παράλληλα γίνονται μητέρες και συντηρούν τις οικογένειές τους. Η εργασία της μητέρας επέφερε δραματικές αλλαγές στο οικογενειακό σύστημα, επαναπροσδιορίστηκαν όλοι οι καθιερωμένοι ρόλοι στην οικογένεια και παραδοσιακές αξίες ανατράπηκαν.

Τι άλλαξε στην οικογένεια από την εργασία της μητέρας:
  • Πλέον εργάζονται και οι δύο γονείς. Η μητέρα λείπει πολλές ώρες απ’ το σπίτι
  • Τις ώρες που απουσιάζει η μητέρα στη δουλειά , τα παιδιά τα      αναλαμβάνει κάποια νταντά, γιαγιά ή πηγαίνουν σε βρεφονηπιακούς
  •  και παιδικούς σταθμούς.
  • Οι ευθύνες πλέον μοιράζονται, όλα τα μέλη της οικογένειας       συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού, ο σύζυγος αναλαμβάνει  πολλές από τις οικιακές εργασίες που παραδοσιακά θεωρούνται  γυναικεία υπόθεση.
  • Η μητέρα συνεισφέρει οικονομικά στο σπίτι.
  • Αποποιείται παραδοσιακές συνήθειες και ρόλους π. χ κέντημα , πλέξιμο, υφαντά, περίτεχνες συνταγές και ασχολείται μόνο με τα  απολύτως απαραίτητα στο σπίτι.
  • Η μητέρα πλέον έχει λόγο στη διαχείριση και στις αποφάσεις του οίκου, δεν αποφασίζει μόνο ο σύζυγος.
  • Υπάρχει λίγος ελεύθερος χρόνος για να ασχοληθεί με τα παιδιά   της.

Αρνητικές συνέπειες από την εργασία της μητέρας:

  • Τα παιδιά μένουν πολλές ώρες μόνα τους χωρίς τους γονείς.      Ελλιπής διαπαιδαγώγηση των παιδιών που πολλές φορές           δημιουργεί συναισθηματικά προβλήματα και αδιέξοδα. Τα παιδιά νιώθουν πολλές φορές έντονη παραμέληση και πικρία και ότι δεν βρίσκουν συμπαράσταση στα προβλήματα τους.
  • Οι γονείς αδυνατούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη και τις    συνήθειες των παιδιών τους, τις παρέες τους με αποτέλεσμα να  μην μπορούν να παρέμβουν έγκαιρα σε περιπτώσεις παραβατικής συμπεριφοράς.
  • Δεν υπάρχει η γυναικεία παρουσία στο σπίτι που καθορίζει με την αγάπη της και τη στοργή της το συναισθηματικό κλίμα του        σπιτιού. Ψυχρό και άτονο το κλίμα στο σπίτι λόγω απουσίας της μητέρας.
  • Συγκρούσεις κι εντάσεις λόγω πιεστικού τρόπου ζωής και           απαιτητικών εργασιών. Η μητέρα βιώνει την ένταση της             καθημερινότητας και το άγχος του βιοπορισμού και το μεταφέρει εντός  σπιτιού. Εντάσεις και ανάμεσα στους συζύγους λόγω        σύγχυσης των ρόλων.
  • Έλλειψη ελεύθερου χρόνου, οι υποχρεώσεις πνίγουν τους γονείς, αδυναμία συναισθηματικής αποφόρτισης με συνέπεια οι γονείς να μην έχουν διάθεση να ασχοληθούν με τα παιδιά τους.
  • Δεν συγκεντρώνεται η οικογένεια γύρω απ’ το οικογενειακό        τραπέζι, αποξένωση , μοναξιά , συναισθηματικά κενά.

Θετικές συνέπειες από την εργασία της μητέρας:
  • Η μητέρα ενισχύει οικονομικά την οικογένεια, άνοδος του         βιοτικού επιπέδου της οικογένειας κάλυψη των υλικών   αναγκών αλλά και δυνατότητα για επιπλέον δραστηριότητες ,     ταξίδια, αγορές , χόμπι λόγω της αυξημένης αγοραστικής δύναμης της οικογένειας.
  • Η μητέρα αισθάνεται δραστήρια και ισορροπημένη μέσα απ’ την  εργασία της  κι έτσι έχει περισσότερα ψυχικά αποθέματα και       γυρίζει στο σπίτι πιο χαρούμενη. Δεν αισθάνεται θύμα αλλά ότι   παράλληλα με την οικογένειά της προσφέρει και στον εαυτό της.
  • Τα παιδιά βλέπουν μια δραστήρια και δυναμική μητέρα που τη    θεωρούν πρότυπο και δε νιώθουν ότι καταπιέζεται και γίνεται     θύμα εξαιτίας τους.





Ποια προβλήματα που αφορούν την ανατροφή των παιδιών από τους γονείς τους και τις μεταξύ τους σχέσεις προβάλλονται μέσα από το βίντεο.

Στηριζόμενοι σε αυτά που παρακολουθήσατε να καταγράψετε τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην οικογένεια του χθες και στην οικογένεια του σήμερα.


Γιατί περνάει κρίση η σημερινή οικογένεια;

  • Νέες ανάγκες μετέβαλλαν την μορφή της παλαιότερης οικογένειας (π.χ. εργαζόμενη μητέρα , ανατροφή παιδιών από ξένα προς την οικογένεια κάποτε άτομα, η συντροφιά κι ο έρωτας βρίσκονται παντού, έξω όμως από την οικογένεια…)
  • Περιορισμένος ο ελεύθερος χρόνος για να ασχοληθεί ο ένας με τον άλλο , αφού το κυνήγι του χρήματος και η κάλυψη των καθημερινών υποχρεώσεων γίνεται αυτοσκοπός, με άμεσο αποτέλεσμα την αποξένωση και τη μεταβολή των σπιτιών απλά σε «κέντρα διερχομένων». Δουλειά και δουλεία παράλληλα, ιδιαίτερα στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις
  • Λείπει, λοιπόν, ο διάλογος και η ουσιαστική επικοινωνία των μελών. Οι σχέσεις τους κάποτε μετατρέπονται σε καθαρά οικονομική συναλλαγή.
  • Η ασυνέπεια και η ανευθυνότητα κάποτε των γονιών που λειτουργούν αντιφατικά θεωρώντας το παιδί άλλοτε μικρό κι άλλοτε μεγάλο.

  •  Η αντίληψη των νέων ότι η οικογένεια δρα περιοριστικά και αυταρχικά τους κάνει να την βιώνουν ως θεσμό καταπίεσης επιθυμώντας να απαγκιστρωθούν από αυτήν πολύ γρήγορα.

Υπάρχει άραγε λύση;

  • Ορθή εκτίμηση των αλλαγών στην οικογένεια και σωστή διαχείρισή τους.
  •  Επαναπροσδιορισμός της θέσης κάθε ατόμου της οικογένειας και αμοιβαία κατανόηση, ώστε να πάψει η χαλάρωση των δεσμών μεταξύ τους.
  •  Μεγαλύτερη υποχωρητικότητα και αλληλοσεβασμός ανεξάρτητα από φύλλο και ηλικία, ώστε μέσα σε πνεύμα ισότητας να υπάρχει ομαλή συνεργασία
  • Υιοθέτηση του γόνιμου διαλόγου και  διάθεση προσφοράς του ενός για τον άλλο.

 Β1 Εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προτάσεις
Οι διάφορες μορφές που παίρνει το ρήμα για να εκφράσει τη διάθεση ή τη γνώμη αυτού που μιλάει ονομάζονται εγκλίσεις.
Με τις εγκλίσεις δηλώνεται πώς θέλουμε να παρουσιάζουμε κάθε φορά αυτό που σημαίνει το ρήμα.

Οι εγκλίσεις χωρίζονται σε:
  • προσωπικές (οριστική, υποτακτική, προστακτική)
  • απρόσωπες (απαρέμφατο, μετοχή)



Β1. Εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προτάσεις

Χρήσιμα στοιχεία θεωρίας
Εγκλίσεις είναι οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει πώς παρουσιάζεται το νόημά του από εκείνον που μιλάει. Οι εγκλίσεις, δηλαδή, είναι συγκεκριμένες ρηματικές δομές που διαφοροποιούνται και ως προς τη μορφή (έχουν διαφορετικές καταλήξεις ή παίρνουν μπροστά διαφορετικά μόρια) και ως προς τις χαρακτηριστικές λειτουργίες που επιτελούν. Οι εγκλίσεις στη Νέα Ελληνική είναι τρεις: η οριστική, η υποτακτική και η προστακτική.

1. Η οριστική:
α) Σχηματισμός: η οριστική σχηματίζεται με τους ρηματικούς τύπους, χωρίς κάποιο μόριο μπροστά (διαβάζω / διάβασες) ή με το μόριο θα στους μελλοντικούς χρόνους (θα διαβάζω).
 Η οριστική εκφράζει την τοποθέτηση των γεγονότων σε κάποιο σημείο του χρονικού άξονα (παρελθόν, παρόν, μέλλον) και ως εκ τούτου συναντάται σε όλους τους γραμματικούς χρόνους (ενεστώτα, παρακείμενο, παρατατικό, αόριστο, υπερσυντέλικο, μέλλοντα, συντελεσμένο μέλλοντα, εξακολουθητικό μέλλοντα).
β) Παίρνει άρνηση με το μόριο δε(ν) (δε θα διαβάσω), εκτός της περίπτωσης της ευχετικής οριστικής που παίρνει άρνηση μη(ν) (Μακάρι να μην τον άκουγα.)
γ) Φανερώνει-δηλώνει (επικοινωνιακή λειτουργία):
Το πραγματικό και βέβαιο, π.χ. «Κάνει ζέστη σήμερα.».
Μπορεί όμως να δηλώνει και:
Το πιθανό, π.χ. «Θα πέρασε από το σπίτι σου αλλά δε θα σε βρήκε».
 Το δυνατό,  π.χ. «Θα έκανα τα πάντα για να σε κερδίσω.».
Ευχή (ευχετική οριστική), π.χ. «Μακάρι να μην τον άκουγα.».
Παράκληση, π.χ. «Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στο σπίτι;».

  2. Η υποτακτική:
α) Σχηματισμός: η υποτακτική σχηματίζεται με τα μόρια να ή ας + ρήμα (να φύγω / ας φύγω), καθώς επίσης μπορεί να συνοδεύεται και από τους συνδέσμους αν, εάν, σαν, όταν, πριν, μόλις, άμα, για να, μήπως κ.λπ.
β) Παίρνει άρνηση με το μόριο μη(ν) (Να μη μιλήσω.).
γ) Φανερώνει-δηλώνει (επικοινωνιακή λειτουργία):
Επιθυμία, π.χ. «Ας είμαστε καλά.».
Ενδεχόμενο, π.χ. «Αν διαβάσω θα περάσω στη σχολή που θέλω.». Αλλά και:
·         Προτροπή, π.χ. «Ας φύγουμε τώρα γιατί αργήσαμε.».
·         Παραχώρηση, π.χ. «Ας έρθει και ο φίλος σου μαζί.».
·         Ευχή, π.χ. «Ας έχει την Παναγιά κοντά του!».
·         Το δυνατό, π.χ. «Στο σπίτι να δεις καβγάς που έγινε!».
·         Απορία, π.χ. «Να πέτυχα άραγε στις εξετάσεις;».
·         Πιθανό, π.χ. «Έρθει δεν έρθει, εγώ θα πάω.».
·         Προσταγή ή απαγόρευση, π.χ. «Μην ξανάρθεις σπίτι».


β) Το ας μπορεί να δηλώνει:
 παραχώρηση (Ας είναι κουρασμένος, στο πάρτι θα έρθει.).
Παράκληση, προτροπή (Ας πάς εσύ για τα ψώνια σήμερα, γιατί η μαμά είναι κουρασμένη.).
Ευχή (Ας είχα και εγώ μια βδομάδα διακοπές!).
Υπόθεση που εμπεριέχει έντονη ευχή (Ας μην είχα τραυματιστεί στον προηγούμενο αγώνα και να δεις πόσα γκολ θα έβαζα!).

β) Το θα μπορεί να δηλώνει:
Τη δυνατότητα-πιθανότητα (Θα διάβασε πολύ για να περάσει στη σχολή που ήθελε.).
 Την απόδοση ενός υποθετικού λόγου, προκειμένου να αποδοθεί με ακρίβεια ο βαθμός πιθανότητας πραγματοποίησης ενός γεγονότος (Αν ήσουν στην ώρα σου, θα είχαμε προλάβει το λεωφορείο.).
3. Η προστακτική:
α) Σχηματισμός: περιορίζεται στο 2ο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού και σχηματίζεται με ειδικές ρηματικές καταλήξεις:
 i) στο θέμα του ενεστώτα, το οποίο παρουσιάζει το γεγονός που δηλώνει το ρήμα στην εξέλιξή του (ατελές ποιόν ενέργειας), π.χ. γράφε / γράφετε, και
 ii) στο θέμα του αορίστου, το οποίο παρουσιάζει το γεγονός που δηλώνει το ρήμα συνοπτικά (τέλειο ποιόν ενέργειας), π.χ. γράψε / γράψτε / ντύσου / ντυθείτε.
 Ο σχηματισμός αυτός της προστακτικής με τα δύο θέματα, του ενεστώτα και του αορίστου, δε δηλώνει όμως αντίστοιχη χρονική βαθμίδα, δεν υπάρχει δηλαδή προστακτική για το παρόν και το παρελθόν, αφού η προσταγή είναι εξ’ ορισμού μια εντολή που τοποθετείται στο μέλλον (ζητάμε από κάποιον να κάνει κάτι που δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη). 
Αυτό που δηλώνει είναι το διαφορετικό ποιόν ενέργειας (τέλειο: το γεγονός που δηλώνει το ρήμα παρουσιάζεται συνοπτικά ή ατελές: το γεγονός που δηλώνει το ρήμα παρουσιάζεται μη συνοπτικά, δηλαδή στην εξέλιξή του). Άρα, η προστακτική είναι «άχρονη».
β) Δεν παίρνει άρνηση (για να δώσουμε μια αρνητική διαταγή και να εκφράσουμε μια απαγόρευση πρέπει να καταφύγουμε στην υποτακτική: (να) μη γράφεις / (να) μη γράψετε.
γ) Φανερώνει-δηλώνει (επικοινωνιακή λειτουργία):
Προσταγή (Φύγε!).
Προτροπή (Φύγε λίγο και εσύ να ξεκουραστείς.).
Παράκληση και ειδικότερα άμεση παράκληση (Φύγε, σε παρακαλώ.).
Παραχώρηση / άδεια (Φύγε, άμα θέλεις.).
Ευχή (Πήγαινε, παιδί μου, στο καλό!).
Έντονη ενέργεια (Λέγε-λέγε, με έπεισες.).
 
Σημείωση: η απαγόρευση δεν μπορεί να εκφραστεί με γνήσια προστακτική, γι’ αυτό δανειζόμαστε τύπους της υποτακτικής, π.χ. (να) μην πας σπίτι.

Τα μόρια να, ας και θα ονομάζονται δείκτες τροπικότητας, διότι δηλώνουν την υποκειμενική στάση-προσωπική άποψη του ομιλητή απέναντι σ’ αυτό που λέει. Έτσι, καθένας από αυτούς τους δείκτες έχει και κάποιες δηλώσεις. Πιο συγκεκριμένα:

α) Το να μπορεί να δηλώνει:
Απορία, σκέψη, υπόθεση του ομιλητή (Να έχει φθάσει άραγε σπίτι;).
Υπόθεση που εμπεριέχει ευχή (Να περάσω την τάξη και υπόσχομαι πάρτι.).
Προσταγή / παράκληση (Να διαβάσετε καλά για αύριο. / Ο Άλκης να έρθει αύριο με τους γονείς του.).
Παραχώρηση / υποχώρηση του ομιλητή (Άντε, να έρθει και η φίλη σου το βράδυ.).
Άδεια για να γίνει κάτι (Να πάρω και τη φίλη μου μαζί μας το βράδυ;).
Ευχή (Αχ και να κερδίζαμε  το λαχείο!).

ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
  • http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/egliseis-rim-NE.htm                                                                                                       
     Β2 Οι χρόνοι του ρήματος

    ΧΡΟΝΟΙ
    ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΙ
    ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΙΚΟΙ
    ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ
    ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΙ
    ( μη συνοπτικοί)

    Ενεστώτας

    Παρατατικός
    Εξακολουθητικός
    Μέλλοντας
    ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΙ
    (συνοπτικοί)

    Αόριστος
    Στιγμιαίος
    Μέλλοντας

    ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙ

    Παρακείμενος

    Υπερσυντέλικος

    Συντελεσμένος
    Μέλλοντας
     
    ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ
     
    ΕΝΕΣΤΩΤΙΚΟ: 
    Με αυτό σχηματίζονται οι εξακολουθητικοί χρόνοι                       ( Ενεστώτας, Παρατατικός, Εξακολουθητικός Μέλλοντας).
     
    ΑΟΡΙΣΤΙΚΟ:
     Με αυτό σχηματίζονται οι συνοπτικοί και οι συντελεσμένοι χρόνοι  (Αόριστος, Στιγμιαίος Μέλλοντας, Παρακείμενος, Υπερσυντέλικος, Συντελεσμένος Μέλλοντας).

     ΑΥΞΗΣΗ

    Τα περισσότερα ρήματα που αρχίζουν από σύμφωνο, στον Παρατατικό και στον Αόριστο της Οριστικής παίρνουν ένα –ε- μπροστά από το θέμα. πχ: λύνω- έλυνα-έλυσα.
    Αλλά: κινώ- κινούσα- κίνησα
    Μερικά ρήματα παίρνουν αύξηση –η- ή –ει- αντί το –ε-.

    Πίνω- ήπια
    Ξέρω- ήξερα
    Βρίσκω ήβρα
    Βλέπω-είδα
    Θέλω- ήθελα
    Λέγω- είπα

    Τα ρήματα που αρχίζουν από φωνήεν ή δίψηφο φωνήεν δεν παίρνουν αύξηση.
    ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: Έχω-είχα     Έρχομαι- ήρθα    Είμαι- ήμουν.


    Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ  

    1. Είναι συλλαβική ή φωνηεντική και τη συναντούμε στους παρελθοντικούς χρόνους των σύνθετων ρημάτων ανάμεσα στο προθετικό επίθημα ( κυρίως από αρχαίες προθέσεις )και στο θέμα του ρήματος :  
    Ο μηχανικός επέβλεψε  προσωπικά την κατεδάφιση του σπιτιού Για πόσο χρονικό διάστημα επιβλέψατε την τήρηση του προγράμματος ;  
    Η αύξηση αυτή παραμένει ,  εφόσον τονίζεται.  

    Τα πιθανά προθετικά επιθέματα είναι :  αμφι - , ανα- , αντι-, από-, δια-, εισ-, εκ- (εξ-) , εν- (εμ-, εγ-, ελ- ), επι-, κατα-, μετα-, παρα-, περι-, προ-, προσ- ,συν-, ( συμ-, συγ-, συλ-, συρ-,συ- ), υπερ-, υπο-  .  

    2.  Εσωτερική συλλαβική αύξηση παίρνουν τα προθήματα που λήγουν σε φωνήεν και χάνουν  το τελικό φωνήεν πριν από την αύξηση :  απορρίπτω – απέρριψα , επιβάλλω, επέβαλα . 
    Εξαιρούνται τα περι- και προ- που διατηρούν το φωνήεν  : περιπλέκω – περι έπλεξα  

    3.  Όμως, πολλά κοινά ρήματα ( όχι λόγια ) δεν παίρνουν αύξηση, ακόμη κι όταν τονίζεται : καταλαβαίνω – κατάλαβα. 

    4 . Άλλα προθήματα που συνδυάζονται με ρήμα είναι : κακο-, καλο-, ξανα-, παρα-, πολυ- Με τα ξανα- και παρα- η αύξηση είναι προαιρετική : ξαναέγραψα ή ξανάγραψα, παραέφαγα ή  παράφαγα  ενώ με τα υπόλοιπα δεν υπάρχει   : κακόμαθα 

    Η εσωτερική φωνηεντική αύξηση είναι υποχρεωτική στον Παρατατικό και Αόριστο του υπάρχω :  υπήρχα, υπήρξα   

    Προσέξτε τον επόμενο πίνακα :     ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
    ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
     ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
    ΑΟΡΙΣΤΟΣ
    ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
    αμφέβαλα
    αμφ έ βαλλα
    αμφέβαλα
    είχα αμφιβάλει
    εκπέμπω (εκ+πέμπω)
    εξέπεμπα
    εξέπεμψα
    είχα εκπέμψει
    εμπνέω (εν+πνέω
    ενέπνεα
      (αλλά εμπνέατε )
    ενέπνευσα
     (αλλά εμπνεύσαμε )
    είχα εμπνεύσει
    εγκρίνω εν+κρίνω
    ενέκρινα
     (αλλά εγκρίναμε)
    ενέ κρινα
    είχα εγκρίνει
    συλλέγω  (συν+λέγω)
    συνέλεγα
    συνέλεξα
     ( αλλά συλλέξαμε )
    είχα συλλέξει
    συρρέω (συν+ ρέω)
    συνέρρεα
    συνέρρευσα
    ( αλλά συρρεύσαμε )
    είχα συρρεύσει
    συλλαμβάνω
      ( συν + λαμβάνω )
    συλλάμβανα
    συνέλαβα
    είχα συλλάβει 
    αποβάλλω
    απ έβαλλα
    απέβαλα
    είχα αποβάλει
    περιπλέκω
    περιέπλεκα
    περιέπλεξα
    είχα περιπλέξει  

    5. Προσοχή : η αύξηση διατηρείται μόνο στην οριστική . Στις άλλες εγκλίσεις χάνεται . 
     
    Π.χ. Προστακτική : Υπόγραψε εδώ, σε παρακαλώ .
    Διάγραψε όσα είπαμε πριν. 
    Απόσυρε αμέσως αυτή την ανάρτηση . 
     
    Αλλά : Οριστική : Ο υπουργός υπέγραψε χθες το διάταγμα για τις συγχωνεύσεις σχολείων και διέγραψε τις προηγούμενες δηλώσεις του με τις οποίες το αρνούνταν κατηγορηματικά .
     
    Η κυβέρνηση απέσυρε το νομοσχέδιο μετά τις αντιδράσεις .  

    ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

    http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/thema-rim-NE.htmhttp://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/auxisi-rim-NE.htm 

    http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/xronoi-rim-NE.htm


    ΣΥΝΘΕΤΑ

    Σύνθετη λέξη ονομάζεται η λέξη που σχηματίζεται από δύο άλλες λέξεις (συνθετικά).
      Γ1 Τα είδη των συνθέτων
εικόναΜαθαίνω για τη σημασία των συνθέτων
εικόνα
          

Γ2 Η μορφή των συνθέτων: το συνδετικό φωνήεν 


ΜΟΡΦΗ ΣΥΝΘΕΤΩΝ
 Κατά τη σύνθεση δύο λέξεων το αρχικό φωνήεν της δεύτερης λέξης είναι ισχυρότερο από το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης το οποίο συνήθως χάνεται ή σπανιότερα διατηρούνται και τα δύο. 
Από+ αθάνατος……………απαθανατίζω 
 Από+ ασχολούμαι………….απασχολούμαι
 Επί+ είσοδος…………………επεισόδιο 
Αντί+ οικονομικό………….αντιοικονομικό
 Υπό+ ανάπτυξη……………..υπανάπτυκτος 

 Όταν το α΄συνθετικό είναι κλιτό, ενώνεται με το β΄συνθετικό συνήθως με ένα  –ο- , που λέγεται συνδετικό φωνήεν.
Γυναίκες+ παιδιά ………..γυναικόπαιδα
 Πικρή+ δάφνη ………………..πικροδάφνη 
Ανάβω+ σβήνω ……………….αναβοσβήνω

Όταν το α΄ συνθετικό είναι επίρρημα σε –ω- κρατάει το –ω-, εκτός από το επίρρημα χάμω.
έξω+ εκκλησία ……………εξωκλήσι
πίσω+ πλάτη……………… πισώπλατα

α λ    αλλά χάμω+ κλαδί …………….χαμόκλαδο
 χχ             χάμω+ γελώ ……………..χαμογελώ

Το ερ        Το επίρρημα  έξω+ σύμφωνο παραμένει ως έχει  έξω +πόρτα …εξώπορτα
έξω+ φωνήεν χάνει το –ω-      έξω+ οδός……… έξοδος.

Παιχνιδοθεραπεία, λoιπόν, by  Α. Ζυμβραγάκης, Chrysasol και την κ. Ε. Κρητικού! 

https://wordwall.net/resource/58426527

Και ασκούμαστε διαδραστικά με τον Ελληνικό Πολιτισμό: 

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/k/sintheta01.htm

By at
Labels:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)