5η ενότητα: Γνωρίζω το μαγικό κόσμο του θεάτρου και του κινηματογράφου

Σ' αυτή την ενότ­­ητα:

• Θα καταλάβουμε το βασικό ρόλο του ρήματος στην πρόταση.
• Θα μάθουμε τις μορφές του ρήματος και θα συσχετίσουμε μερικές από αυτές με τη σημασία του.
• Θα μάθουμε ποια είναι τα συνδετικά ρήματα και πώς μπορούν να μας βοηθήσουν στην περιγραφή.
• Θα αντιληφθούμε πώς παράγουμε ρήματα από άλλα μέρη του λόγου ή άλλα ρήματα.
• Θα συνειδητοποιήσουμε το ρόλο του ρήματος σε μια αφήγηση και πόσο σημαντική είναι η επιλογή του κατάλληλου ρήματος σε ένα αφηγηματικό κείμενο.

­

• Θα διαβάσουμε και θα γράψουμε αφηγήσεις για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Βασικοί Όροι - Λέξεις κλειδιά: βασικό στοιχείο πρότασης, ρηματική φράση, ενικός, πληθυντικός, πρόσωπα ρημάτων, ενεργητική διάθεση ρημάτων, παθητική διάθεση ρημάτων, μέση διάθεση ρημάτων, ουδέτερη διάθεση ρημάτων, χρονική βαθμίδα, περιγραφή προσώπων, προθήματα, επιθήματα, έκφραση σκέψεων, έκφραση συναισθημάτων.

https://e-didaskalia.blogspot.gr/2012/07/5_07.html

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A112/346/2307,8814/

 A. EIΣAΓΩΓIKA KEIMENA
κείμενο 1: "H παράσταση".
κείμενο 2: "Tαινίες φαντασίας".
κείμενο 3: "Mια κινηματογραφική ταινία – μια φιλία". 

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-4187-0 

Γνωριμία με τους συντελεστές μιας παράστασης (αντιστοίχιση)

 

Η άνθηση του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου

H ιστορία του κινηματογράφου

Ο μαγικός κόσμος του θεάματος

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6992

Ιστορία του Ελληνικού θεάτρου (Μέρος 1ο)

Η ελληνική παράδοση στο θέατρο σκιών
Αυτό το βίντεο κλιπ παρουσιάζει τα θέματα των πρώτων έργων του ελληνικού θεάτρου σκιών και τις πρώτες φιγούρες των Τούρκων αξιωματούχων.
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-educationalvideo-8522-359

https://drive.google.com/file/d/1Zabj2tiaFbBhAlXKnlmpqrCD5Cvi56mz/view?usp=sharing

B. TO PHMA
Β.1. Ο ρόλος και η λειτουργία του ρήματος
πίνακας: Διαπιστώνω ότι

 
Β.2. Οι μορφές του ρήματος
Β.2.1. Πρόσωπο και αριθμός
πίνακας: Θυμάμαι ότι

 
Β.2.2. Συζυγίες και φωνές
πίνακας: Mαθαίνω ότι
πίνακας: Mαθαίνω ότι
πίνακας: Διαπιστώνω ότι
πίνακας: Διαπιστώνω ότι

 
Β.2.3. Διαθέσεις του ρήματος
κείμενο 4: "O Kαραγκιόζης".
πίνακας: Mαθαίνω ότι

 
Β.2.4. Xρόνοι του ρήματος και ποιόν ενέργειας
κείμενο 5: "Κινηματογράφος, κινηματογραφικά έργα και… σινεμαδάκι!".
πίνακας: Mαθαίνω ότι
πίνακας: Mαθαίνω ότι

 
Β.3. Τα συνδετικά ρήματα 

Τα κυριότερα συνδετικά ρήματα

Συνδετικό ρήμα	Παράδειγμα
είμαι	Ο θείος μου είναι βιολόγος.
γίνομαι	Η Εύα έγινε διευθύντρια.
φαίνομαι	Η Αντιγόνη φαίνεται χαρούμενη.
μοιάζω	Ο Παύλος μοιάζει προβληματισμένος.
παραμένω	Ο Κ.Χ. παρέμεινε υπουργός.
θεωρούμαι	Η παράσταση θεωρείται καλή.
διορίζομαι	Η Άννα διορίστηκε καθηγήτρια..
εκλέγομαι	Ο Α.Π. εκλέχθηκε δήμαρχος.
καταντώ	Το σπίτι κατάντησε ερείπιο..
αποτελώ	Ο Γιώργος αποτελεί μέλος της ομάδας.
ανακηρύσσομαι	Ο συγγραφέας ανακηρύχτηκε μέλος της Ακαδημίας..
ονομάζομαι	Ο φίλος μου ονομάζεται Πέτρος.
αποκαλούμαι	Ο Ηρόδοτος αποκαλείται «πατέρας της ιστορίας

Τα συνδετικά   ρήματα χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στην περιγραφή, επειδή βοηθούν να προβάλουμε την ιδιότητα του αντικειμένου που περιγράφουμε (προσώπου, χώρου, κατάστασης κ.λπ.), η οποία   αποτελεί ταυτόχρονα και νέα πληροφορία    .

 
πίνακας: Διαπιστώνω ότι
πίνακας: Διαπιστώνω ότι

παρεπόμενα του ρήματος (θεωρία)

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/foni-sizigia-rim-NE.htm

Γ. ΠAPAΓΩΓA PHMATA

Παράγωγα ρήματα

Στη νέα ελληνική γλώσσα  ρήματα παράγονται από άλλα ρήματα, από ουσιαστικά, επίθετα και από άλλες γραμματικές κατηγορίες (επιρρήματα, επιφωνήματα κ.λπ.). Ο πιο απλός τρόπος παραγωγής ρημάτων είναι η προσθήκη καταλήξεων (κλιτικών μορφημάτων) στο θέμα μιας λέξης
(π.χ. άδικος > αδικ-ώ).

Ωστόσο, συνηθέστερη είναι η παραγωγή ρημάτων με την προσθήκη ενός προθήματος ή ενός επιθήματος στο θέμα.

Προθήματα χρησιμοποιούνται για να δημιουργηθούν ρήματα από άλλα ρήματα, π.χ. βάλλω > πρόθημα ανα + βάλλω > αναβάλλω

 Επιθήματα χρησιμοποιούνται για να δημιουργηθούν ρήματα από άλλα μέρη του λόγου, όπως ουσιαστικά και επίθετα,
σημάδι > θέμα σημάδ- + επίθημα -εύω > σημαδεύω
κόκκινος > θέμα κοκκιν- + επίθημα -ίζω > κοκκινίζω

Τα κυριότερα προθήματα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ρημάτων:

Πρόθημα	Παράδειγμα
ανα-	αναπνέω
αντι-	αντιγράφω
απο-	απογράφω
δια-	διαγράφω
εισ-	εισβάλλω
εκ-	εκβάλλω
(εξ-)	εξέρχομαι
εν-	εντείνω
(εμ-)	εμπεριέχω
επι-	επιτρέπω
κατα-	κατανικώ
μετα-	μετατρέπω
παρα	παρακαλώ
περι-	περιβάλλω
προ-	προτρέπω
προς	προστρέχω
συν-	συντρέχω
προ-	προτρέπω
προς	προστρέχω
(συμ-)	συμβουλεύω
υπερ-	υπερέχω
υπο-	υπομένω
ξε-	ξεκουράζω

• Τα κυριότερα επιθήματα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ρημάτων:

Επίθημα	Παράδειγμα
(-ίζω)	ασπρίζω
(-άζω)	στενάζω
(-ιάζω)	ξαφνιάζω
-αίνω	βαραίνω
-ώνω	θυμώνω
-ύνω	μεγεθύνω
-εύω	ψαρεύω
-άρω	παρκάρω
-αίνω	βαραίνω

 
πίνακας: Συμπεραίνω ότι
πίνακας: Διαπιστώνω ότι

Δ. ΛΕΞΙΛOΓΙO


E. TO PHMA ΣTHN AΦHΓHΣH
πίνακας: Διαπιστώνω ότι
κείμενο 6: "Πίτερ Oυστίνοφ: λίγα λόγια για τη ζωή του".
πίνακας: Συμπεραίνω ότι


ΣΤ. ΔPAΣTHPIOTHTEΣ ΠAPAΓΩΓHΣ ΛOΓOY
κείμενο 7: "Tο θέατρο της Πράγας στην Aθήνα".

 

 

Χρήσιμες ηλεκτρονικές διευθύνσεις

1.   http://www.theatredb.com

2.   http://www.aeroplio.gr

3.   http://www.marionette.gr

4.   http://www.cultureguide.gr